VAJİNİSMUS TEDAVİSİ

Vajinismus Tedavisi

Sosyal medya ve internet ağının global olarak genişlemesi, daha önce üstü tamamen kapatılan ve konuşulamayan “vajinismus” sorununun toplum içinde daha çok dillendirilmesine, cinsellikle ilgili pek çok problemin daha fazla gün yüzüne çıkmasına neden olmuştur. Kişinin ve çiftlerin hayatlarını olumsuz yönde etkileyen vajinismus sorununun tedavisi için önerilen tedavi metotları pek çok hasta için yeni umut kaynağıdır.

Vajinismus Nedir?

Vajinismus özellikle vajina girişindeki kasların cinsel ilişki, jinekolojik muayene veya vajina içine yabancı bir cisim alma sırasında istem dışı kasılmasıyla karakterize bir cinsel fonksiyon bozukluğudur. Problemi yaşayan hastalar, vajina ile ilgili her türlü müdahalelerde sıkıntı ve endişe duyarlar.

Hatta genital bölgeye bakamamak, dokunamamak gibi durumlarla da sıkça karşılaşılmaktadır. Hastaların bir kısmında, cinsellikle ilgili her türlü eyleme karşı utanma ve kaygı durumları ön plandadır. Vajinismus, halk arasında “ilk gece korkusu” isimi ile de bilinir. “Cinsel fobi” yani “cinsel ilişki korkusu” olarak da tarif edilebilmektedir.

Vajinismus Ne Demek? Kelime Anlamı

Vajinismus veya Latince’deki ismi ile “Vaginismus”, Vagina ve -istmus ekinden türetilmiş olan bir kelimedir. Vagina; “kılıç kını (kılıfı)” anlamına gelir. Penis ise “gladius”, yani “kılıç” anlamına gelir. Dolayısıyla vagina kelimesinin anlamı, penisi kavrayan kılıf demektir. Vagina daha sonra, cinsel ilişkinin ve doğumun gerçekleştiği kanalın ismine evrilmiştir. “İstmus” eki ise “dar alan” anlamına gelir. Dolayısıyla vaginismus veya vajinismus kelime anlamı “vajinadaki dar alan, vajinanın daralması” şeklinde yorumlanabilir.

Vajinismus Belirtileri Nelerdir?

Vajinismus hastalarının en büyük şikayetleri arasında cinsel ilişkinin tam olarak gerçekleşememesi, ağrılı cinsel birleşme ve cinsel ilişkiye karşı duyulan yoğun kaygı yer almaktadır. Vajinismusun değer belirtileri:

• Jinekolojik muayene olamama
• Farklı cinsel pozisyonda ilişkinin gerçekleşememesi, bunun yalnızca belli pozisyonlarda mümkün olması
• Cinsel ilişki sırasında farkında olarak veya farkında olmadan yaşanan kasılmalar
• Cinsel ilişkide hissizlik, duyarsızlık, vajinal kuruluk
• Vajina içine fitil, tampon yerleştirememe, parmak sokamama

Vajinismus hastalarında cinsel ilişkinin ilk evresinde heyecanlanma, haz, uyarılma ve ıslanma olur. Ancak birleşme anı geldiğinde yaşanılan panik atak benzeri durum ve yoğun kaygı sonucunda vajinal kaslar istem dışı kasılarak penisin içeriye girmesine imkan vermez. Başarısız her deneme, zamanla sorunun iyice kanıksanmasına ve bilinç altına yerleşmesine yol açacaktır. Zamanla cinsel ilişkiden uzaklaşma ve cinsel isteksizlik sorunları da baş gösterir.

Vajinismus Nedenleri Nelerdir?

• Kızlık zarı veya vajinanın doğuştan gelen veya sonradan ortaya çıkan anatomik kusurları

• Doğuştan: Sert, hilal, elek şeklinde veya septalı (bölmeli) kızlık zarı yapısı. Vajina içinde “septum” adı verilen bölmeler
• Sonradan Ortaya Çıkan: Vajina daraltma, kızlık zarı dikimi, bartholin kisti

• İlk gece hakkında yanlış, asılsız veya abartılı bilgiler

• Çocukluk çağında yaşanmış cinsel travmalar (taciz, ensest gibi)

• Baskıcı, geleneksel veya otoriter aile yapısı ile büyütülme, cinsellikle ilgili bilgilerin küçüklükten itibaren verilmemiş olması

• Zor ve hızlı jinekolojik muayeneler veya kürtaj gibi müdahaleler

• Hamile kalma korkusu

Vajinismus Tanısı Nasıl Konur?

Vajinismus tanısı bir jinekolog tarafından yapılan basit bir jinekolojik değerlendirme ile konur. Bu; jinekolojik muayene masasında, içeriye bir alet sokmadan yapılan, ortalama 20-30 saniye süren görsel bir değerlendirmeden ibarettir. Ayrıca alınan detaylı bir anamnez (tıbbi hikâye) de tanıyı destekleyicidir. Vajinismus tanısı alan hastalar tedaviye alınırlar.

Bazen hastalarda birkaç cinsel sorun bir aradadır. Bu durumda, sorunun kaynağına inilerek tedaviye başlanacaktır.

Vajinismus Hastalığının Düzeyi

Vajinismusun düzeyi jinekolojik değerlendirmede kasılmaların şiddetine göre saptanmaktadır. Hastaların jinekolojik değerlendirmede verdikleri tepkileri, eşlerine karşı ilişki sırasındaki tepkimelerle birebir aynıdır. Vajinismusun literatürde tanımlanmış 5 ayrı düzeyi vardır. Uygulanacak vajinismus tedavi metodu da bu düzeye göre ayarlanmaktadır.

Vajinismus Tedavisi ile Kesin ve Kalıcı Çözüm

Vajinismus tedavisi için kesin ve kalıcı çözüm için bazı şartlar mevcuttur. Başarı için en önemli kriter bu alanda çalışan deneyimli bir hekime ulaşabilmektir. Vajinismus başarı kriterleri arasında:

• Hasta ile hekim arasında kurulan güven bağı
• Vajinismus tedavisi sırasında verilen egzersizlerin düzenli aralıklarla yapılması
• Sabırlı ve iradeli bir şekilde sonuca ulaşmada gösterilen kararlılık yer almaktadır.

Vajinismus tedavileri sırasında uygulatılan egzersizler, aynı bir kişiye bisiklet kullanmayı öğretmek gibidir. Bir kez öğrenilince unutulmaz, yani sonuçlar kalıcıdır. Bu nedenle vajinismus sorunu yeniden ortaya çıkmaz.

Vajinismus Tedavisi Kaç Gün Sürer?

Vajinismus tedavisi, kliniğimizde uygulanan yoğunlaştırılmış bir tedavi programı ile ortalama 3 ile 5 gün arası sürer. Dirençli hastalarda bu süreç bir miktar daha uzayabilir. Hastanın ve çiftlerin vajinismus tedavisi için istekli, azimli olması, verilen ödevlerin harfiyen uygulanması bu yorucu sürecin çok hızlı bir şekilde güzel sonuca ulaşmasını sağlayacaktır.

Vajinismus Tedavi Yöntemleri

Vajinismus tedavi yöntemleri arasında ilk sırada bilişsel-davranışsal cinsel terapi yöntemleri gelmektedir. Bu, tüm dünyada kabul edilen altın standart bir tedavi seçeneğidir. Kişinin derecesine göre farklı veya ek bazı yöntemler de uygulanabilmektedir. Vajinismus tedavi yöntemleri aşağıda sıralanmıştır.

1. Bilişsel Vajinismus Tedavi Yöntemleri
2. Davranışsal Vajinismus Tedavi Yöntemleri
3. Destekleyici Yöntemleri
4. Tamamlayıcı Vajinismus Tedavisi Yöntemleri

1. Bilişsel Vajinismus Tedavi Yöntemleri

Cinsellikle ilgili detaylı bir bilgilendirmeyi içerir. Kadın ve erkek cinsel anatomisi; kızlık zarı, vajina ve klitoris yapıları gibi bölgeler hakkında detaylı bir bilgilendirmeyi içerir. Cinsel ilişkinin nasıl gerçekleştiği anlatılır. İlk gece ile ilgili bilinen yanlışların doğruları da çiftlere verilir.

2. Davranışsal Vajinismus Tedavi Yöntemleri

Vajinismus tedavisindeki davranışsal yöntemler arasında nefes egzersizleri, ayna egzersizleri, dokunma ve masaj egzersizleri, kegel ve diğer pelvik kas egzersizleri, parmak çalışmaları ve dilatör çalışmaları gibi yöntemler mevcuttur. Vajinismus tedavisindeki en önemli kısımdır ve çaba gerektirir. Davranışsal tedavi yöntemleri “vajinismus egzersizleri” olarak da bilinir.

3. Destekleyici Yöntemler

Cerrahi Tedaviler: Kızlık zarının doğuştan çok yüksek kenarlı, sert veya ara bölmeli olması gibi durumlarda başvurulur. Bu durumlarda kızlık zarı açma (himenotomi) veya kızlık zarının çıkarılması (himenektomi) operasyonları yapılabilir. Korkulanın aksine, deneyimli ellerde bu işlemler oldukça basittir ve minimal risk içerir.

Dinamik Terapiler: Çocukluk çağı travmaları, anne, baba, kardeş ve çevre ile ilgili derin travmaları olan hastalara uygulanan uzun soluklu bir tedavi programıdır.

Evlilik Terapisi: Evlilik sorunları olan çiftlerde genelde ilk olarak evlilik terapisi ile tedaviye başlanılır, daha sonra cinsel terapiye geçilir.

Eşe cinsel terapi – psikoterapi: Eşlerde olan psikolojik sorunlar veya cinsel sorunlar nedeniyle uygulanan tedavileri içerir.

Medikal Tedaviler: Kaygı giderici ve sakinleştirici ilaç tedavileri de destekleyici yöntemler arasındadır. Ancak tek başına bir çözüm olmaz.

Klasik Psikoterapiler: Vajinismus haricinde OKB, depresyon gibi psikolojik sorunu olanlarda klasik psikoterapiler de uygulanabilmektedir.

Psikiyatrik Tedaviler: Yoğun derecede genel kaygı bozukluğu, borderline kişilik tipi, ağır depresyon gibi durumlarda psikiyatr desteği şarttır.

4. Tamamlayıcı Vajinismus Tedavisi Yöntemleri

Botulinum Toksini Enjeksiyonu: Vajinal kasları geçici bir süre için paralizi (felç) ederek kasılmaları gidermek amacıyla yapılan tedavi yöntemidir. Bilişsel ve davranışsal cinsel tedavi yöntemlerine ek olarak uygulanabilir.

FES (Fonksiyonel Elektrik Stimulasyon): Elektrik uyarısı ile vajinal kasları kontrol etmeyi öğreten bir tedavi şeklidir.

Hipnoterapi (Hipnoz Tedavisi): Gevşeme ve farkındalık amaçlarıyla uygulanan bilinç altı telkin çalışmasıdır. Vajinismus tedavisi içinde tamamlayıcı bir yöntem olarak kabul edilmektedir.

EFT (Emosyonel Freedom Technique): EFT, duygusal özgürleştirme tekniği olarak da bilinir. Rahatlama, motivasyon ve pozitif telkin amaçlarıyla yapılmaktadır.

EMDR (Eye Movement Desensitization Reprocession): Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme olarak da bilinen EMDR, genelde geçmişte yaşanılan psikolojik travmaların izlerini hafifletmek, etkilerini azaltmak için uygulanan bir terapi şeklidir.

Akupunktur: Vücudun belli bölgelerindeki sinir uçlarının iğne ile uyarılması şeklinde uygulanan, kadim Çin tıbbından gelme bir tedavi yöntemidir. Kaygının azaltılması, motivasyonun arttırılması, gevşemenin sağlanması, cinsel istek ve hazzın arttırılması gibi amaçlarla akupunktur cinsel terapilerde yaygın şekilde uygulanabilmektedir.

NLP (Neuro Linguistic Programming): Sinir-Dil Programlama olarak da bilinen NLP, kişinin başarıya ulaşması, motivasyonu, zihnindeki negatif düşünce kalıplarının silinmesi gibi amaçlarla yapılan bir terapi şeklidir.

Mindfullness terapi: “Farkındalık tedavisi” olarak da bilinen Mindfullness terapi, kişinin anda kalarak düşünce ve duygularını yargısız kabul etmek, farkındalık sağlamak gibi amaçlarla yapılır. Kaygıyı ve stresi azaltıcı etkileri vardır.

Vajinismus tedavi yöntemleri aşağıdaki şekilde özetlenmiştir.

Vajinismus Tedavileri Kişiye Özeldir!

Çözüm için herkese tek bir kalıp tedavi mümkün değildir. Vajinismus tedavileri de kişiye özeldir. Çünkü herkes için vajinismus sorununu yaşama sebebi ve hastalığın düzeyi farklıdır. Bu nedenle, ilk seansta yapılan jinekolojik değerlendirme son derece önemlidir. Keza uygulanacak tedaviler kişinin derecesine göre de farklılıklar gösterecektir.

Vajinismus Tedavisi En İyi Doktor

Vajinismus tedavisi özellikle büyük şehirlerimizde pek çok doktor tarafından yapılabilmektedir. Vajinismus tedavisi için en iyi doktor seçimi öncelikle titiz bir araştırma gerektirir. İnternet, yorumlar, web siteleri ve sosyal medya bu konuda size yol gösterici olabilir. Daha sonra tedaviyi uygulayacak olan doktorla görüşmeniz ve karar verdikten sonra bir an önce harekete geçmeniz önemlidir. Başlamak, bitirmenin yarısıdır.

Parmak Egzersizi Olmadan Vajinismus Tedavisi

Hastaların pek çoğunun çekincesi vajinismus tedavisi amacıyla önerilen parmak egzersizleridir. Bu çalışmalar hastaların bir kısmı için oldukça zor, sıkıcı, sinir bozucu ve itici olabilir. Günümüzde parmak egzersizi olmadan vajinismus tedavisi almak, vajinismusun üstesinden gelmek artık mümkündür.

Vajinismus Tedavileri Ağrılı mıdır?

Vajinismus hastalarının birbirine benzeyen pek çok ortak özellikleri vardır. Bu özelliklerinden birisi de genel anlamda yaşadıkları ağrı, acı duyma korkusudur. Hastalar tedavi sırasında acı yaşamaları durumunda, doğal olarak tedaviyi de reddedeceklerdir. İdeal bir vajinismus tedavisinde hastalar asla ağrı, acı duyusu ile karşılaşmazlar, tedavi basamaklarından son derece rahat bir şekilde geçerler.

Erkek Eşlere Verilen Tedaviler

Vajinismus hasta eşlerinde zaman içerisinde erken boşalma, sertleşme sorunları ve cinsel isteksizlik ortaya çıkabilmektedir. Bu problemler tamamen eşe bağlı reaksiyonel olarak gelişen durumlardır. Bazen ise bu tür cinsel sorunlar çok daha önceden itibaren mevcuttur. Tüm bu durumlarda eşlere de bazı egzersizler ve ilca tedavileri önerilebilmektedir.

Erkek Eşlerin Yapması Gerekenler

Erkek eşlerin vajinismus tedavileri süresince eşlerine destek olmaları, motive edici yaklaşımları ve desteklemeleri son derece önemlidir. Bu tür destekler vajinismus tedavi sürecini hızlandırır, kolaylaştırır. Aksi durumlarda maalesef evlilikler çok ciddi sıkıntılara girebilmektedir.

Erkek Eşlerin Ortak Özellikleri

Vajinismus hastalarının eşleri genelde oldukça sakin yapıda, anlayışlı ve duygusal yapıya sahiptirler. Eşlerinin üzülmelerine, mutsuz olmalarına asla izin vermezler. “Eşimin bir tek saç telinin zarar görmesini bile istemem” anlayışı yaygındır. Eşlerdeki bu pasif yaklaşımlar ve karakter özellikleri vajinismus çiftlerinin en sık tedaviyi erteleme nedenidir.

Vajinismus Tedavisi Sonrası

Vajinismus tedavisi sırasında çiftlere cinsel ilişki yasağı konur. Çiftlerden bireysel veya çift olarak, yalnızca verilen egzersizlerin ve ev ödevlerinin yapması istenir. Kaygı ve kasılmalar azaldıktan sonra önerilen pozisyonlarda cinsel birlikteliğe izin verilecektir.

Vajinismus tedavisi sonrası çiftlerin düzenli aralıklarla (haftada ortalama 3-4 kez) ilişkiye girmeleri, bu arada hazzı arttırmak için önerilen çalışmaları da düzenli şekilde yapmaları önemlidir. Vajinismus tedavisi sonrası hastaların büyük bir kısmında çocuk istemi de vardır.

Herhangi tıbbi bir problem olmadığı müddetçe, gebelik süresince, yani gebe kaldıktan doğum anına kadar cinsel ilişkiye rahatlıkla devam edilebilir.