Vajinal Kuruluk Nedir?

Vajinal Kuruluk Nedir?

Vajinal kuruluk, vajinal dokuların yeterince nemli ve kaygan olmaması nedeniyle oluşan kuruluk, tahriş ve rahatsızlık hissidir. Bu durum her yaşta kadını etkilemekle beraber, hormonal değişiklikler nedeniyle özellikle menopoz döneminde ve sonrasında oldukça sık olarak izlenir.

Vajinanın içini saran “mukoza” özellikle östrojen hormonu etkileri ile ıslak ve nemliyken, menopozdan sonra düşen hormon seviyeleri vajinal kuruluğa yol açabilmektedir. Vajinal kuruluk sorunu her yaşta izlenebilen, sosyal hayatı, psikolojik sağlığı, cinsel hayatı ve partner ilişkilerini olumsuz etkileyen bir durumdur. Bu makalemizde “vajinal kuruluk nedir, belirtileri nelerdir, neden olur” gibi sıkça sorulan soruların cevaplarına ulaşabileceksiniz.

Vajinal kuruluk sorununa geçmeden önce, vajinal ıslanmanın nasıl oluştuğunu aktaralım.

Kadınlarda Vajinal Islanma Nasıl Olur?

Vajinal ıslanma ve kayganlık, vücudun cinsel uyarılmaya karşı doğal bir tepkisidir. Vajinal ıslanma şu şekilde oluşur:

• Uyarılma Sinyalleri: Kadın cinsel olarak uyarıldığında, beyinden pelvik bölgeye omurilik aracılığıyla sinyaller gönderir. Bu sinyaller vajinadaki kan dolaşımını arttırarak kayganlaşmayı sağlar.
• Şişme: Artan kan akışı, “tümesans” olarak bilinen, vajinal duvarların hafifçe şişmesine neden olur ve bu da vajinal duvarları çevreleyen kan damarlarından sıvı salgılanmasını tetikler.
• Sıvı Salgılanması: Salgılanan bu sıvı, vajinal duvarlardan sızarak kayganlaşmayı sağlar. Diğer taraftan, vajinal girişte yer alan Bartholin ve Sekene bezleri de ıslanmayı artıran sıvılar salgılar.

Cinsel ilişki sırasında ortaya çıkan doğal kayganlık, cinsel aktivite sırasında sürtünmeyi azaltır ve vajinal dokuların tahriş olmasını önler. Sağlıklı her ilişkide vajinal ıslanmanın olması gereklidir.

Her kadında cinsel ilişki haricinde de vajinal ıslanma gerçekleşmektedir. Bu da iç dudakların birbirine sürtünmesini ve tahriş olmayı önler. Dolayısıyla vajinal kuruluk sorunu karşımıza yalnızca bir cinsel ağrı problemi olarak çıkmaz, farklı şikayetlere de yol açar.

Östrojen hormonu, vajinal doku sağlığının korunmasında ve doğal kayganlığın desteklenmesinde önemli bir rol oynar. Bu nedenle adet döngüsü, menopoz veya hamilelik sırasında meydana gelen hormonal dalgalanmalar, östrojen hormonu değişimleri kayganlık seviyelerini etkilemektedir.

Vajinal Kuruluk Belirtileri

Vajinal kuruluk belirtileri şunlardır:

• Kaşıntı ve Tahriş: Vajinal bölgede sürekli kaşıntı veya tahriş hissi.
• Yanma Hissi: Genital bölgede, özellikle idrar yaparken yanma hissi.
• Ağrılı Cinsel İlişki (Disparoni): Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık.
• Cinsel İlişkiden Sonra Hafif Kanama: Cinsel aktivite sonrası hafif kanama.
• Sık İdrar Yolu Enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık ve sık idrar yolu enfeksiyonları.
• Vajinal Akıntı: Normal dışı (patolojik) vajinal akıntılar ve vajinal enfeksiyonlar.

Vajinal kuruluk nedeniyle cinsel isteksizlik de yaygın olarak görülebilmektedir. Çünkü cinsel ilişki sırasında sürekli ağrı problemi yaşayan kadınlar zamanla cinsel ilişkiden uzaklaşmaktadırlar.

Vajinal Kuruluk Kimlerde Görülür?

Vajinal kuruluk her yaşta görülebilse de bazı dönemlerde veya tıbbi problemlerde daha sık olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlar:

1. Menopoz ve Postmenopoz Dönemindeki Kadınlar:

Başlıca neden, menopoz sırasında azalan östrojen seviyeleridir. Östrojen azalması sonucunda vajinal kuruluk, vajina duvarlarındaki incelme ve elastikiyet kaybı gelişmektedir. Bu durum "vajinal atrofi" olarak adlandırılır ve genellikle menopoz sonrası (postmenopoz) dönemde daha sıktır. Vajinal atrofi vajinanın incelmesine, kurumasına ve sık sık enfeksiyonuna neden olmaktadır.

2. Emziren Anneler:

Emzirme döneminde hormonal dalgalanmalar; prolaktin hormonu yükselmesine bağlı östrojen hormonunun düşmesi geçici olarak vajinal kuruluğa yol açmaktadır.

3. Histerektomi Geçiren Kadınlar:

Histerektomi, yani “rahmin alınması” hormonal dengeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle yumurtalıklar da alınmışsa, bu olumsuz etkiler çok daha şiddetlidir.

4. Kanser Hastaları:

Kemoterapi ve radyasyon tedavileri yumurtalık fonksiyonlarını bozarak, östrojen seviyelerini düşürebilir.

5. Bazı İlaçlar:

Doğum kontrol hapları, prolaktin hormonu düzeyini arttıran antidepresanlar, alerji hapları (antihistaminikler) veya anti-östrojen ilaçlar vajinada kuruluğa neden olabilir.

6. Vajinal Enfeksiyonlar:

Vajinal enfeksiyonlar, sürekli tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonları (vajinitler) ve vajina florasının bozulması vajinal kuruluk sebebi olabilir.

7. Stres ve Yaşam Koşulları:

Genç yaştaki kadınlarda da vajinal kuruluk görülebilir. Özellikle stres, yanlış hijyen alışkanlıkları ve sigara kullanımı gibi faktörler bu durumu tetikleyebilir.

8. Eş ile İlgili Faktörler:

Eş ile ilgili uyumsuzluklar, kötü giden ilişkiler, ön sevişmenin yetersiz olması, eşte görülen erken boşalma, cinsel isteksizlik, ereksiyon sorunları ve eşi yeterince arzulamama kadınlarda vajinal kuruluk problemine yol açabilmektedir.

Vajinal kuruluk sorunu hiç evlenmemiş genç kızlarda veya cinsel aktivitesi olmayan kadınlarda da ortaya çıkabilir ve kendisini iç dudaklarda tahriş olma şikayetleri ile gösterir.

Vajinal Kuruluk Ne Tür Şikayetlere Yol Açar?

Vajinal kuruluk kadınlarda farklı şikayetlere yol açar. Oturmak, egzersiz yapmak veya idrar yapmak gibi basit eylemler rahatsız edici olabilir. Cinsel ilişkideki ağrı ve rahatsızlık hissi kadınlarda utanç, hayal kırıklığı veya özgüven kayıplarına neden olabilmektedir. Ağrılı cinsel ilişki nedeniyle cinsellikten kaçınma ve partnerle sorunlar da ortaya çıkabilir. Bu durum süreklilik kazandıkça duygusal strese, partner ilişkilerindeki olumsuzluklara ve genel yaşam memnuniyeti üzerinde sıkıntılara yol açabilir.

Vajinal Kuruluk Neden Olur?

Vajinal kuruluk nedenleri çeşitlidir. En sık nedenler:

• Hormonal Nedenler: Menopoz, doğum, emzirme veya bazı tıbbi tedaviler nedeniyle östrojen hormonu seviyelerinin düşmesi.
• Psikolojik Nedenler: Stres, anksiyete ve depresyon gibi nedenlerle cinsel uyarılma ve doğal kayganlığın azalması.
• Tıbbi Nedenler: Kişisel bakım ürünlerine alerjik reaksiyonlar, kullanılan bazı ilaçlar veya “Sjögren sendromu” gibi sağlık sorunları.
• Yaşam Şekilleri: Stres, yeterli su tüketmemek, sigara kullanmak, aşırı alkol ve kafein tüketimi gibi yaşam tarzına bağlı nedenler de vajinal kuruluğa neden olabilir.

Hangi Testlere Gerek Vardır?

Vajinal kuruluk tedavisi öncelikle bir jinekolog doktor muayenesi ile başlar. Altta yatan nedenin teşhisi için vajinal ultrason, vajinal kültür ve antibiyogram testleri ve gerekli durumlarda hormon tetikleri istenebilir. Adetin 2. veya 3. günü yapılan hormon tetkikleri arasında FSH, LH, E2 (Östrojen),Prolaktin, TSH hormonları bulunmaktadır. Tüm bu sonuçlar kişinin yaşam şekilleri ve cinsel aktivitesi de düşünülerek tam bir teşhis konulmakta, daha sonrasında da tedaviye geçilmektedir.

Vajinal kuruluk tedavisi oluş nedenine, hastanın yaşına ve tıbbi durumuna göre farklılıklar göstermektedir. Günümüzde uygulanan modern tedavi yöntemleri oldukça güzel sonuçlar vermektedir ve pek çok hasta için yeni bir umut kaynağı haline gelmiştir.