HPV Aşıları

İnsan Papilloma Virüs (HPV),cinsel yolla bulaşan ve özellikle rahim ağzı kanseri başta olmak üzere birçok kanser türüne neden olabilen bir virüstür. HPV'ye karşı korunmada en etkili yöntemlerden biri HPV aşılarıdır. Bu yazımızda, sizlere “HPV aşıları ve HPV enfeksiyonundan korunma yöntemleri” hakkında detaylı bilgiler paylaşacağız.

HPV Nedir?

HPV cinsel yolla bulaşan, toplumdaki en yaygın virüslerden biridir. HPV'nin farklı tipleri ciltte ve mukozal alanlarda enfeksiyonlara neden olur. Bazı HPV tipleri genital siğillere yol açarken, diğerleri serviks (rahim ağzı) kanseri ve vajina kanserleri gibi çok daha ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir.

HPV Tipleri

HPV’nin düşük riskli tiplerinin kanser yapma özelliği neredeyse yokken, yüksek riskli tipleri kanser öncüsü (pre-malign lezyonlar) ve kanser yapma (malign lezyonlar) özelliğine sahiptirler.

Düşük riskli HPV Tipleri: HPV Tip 6, 11, 42, 43, 44.

Yüksek riskli HPV Tipleri: HPV Tip 16, 18, 31, 33, 34, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68 ve 70 ‘dir.

HPV Enfeksiyonları Neler Yapar?

HPV enfeksiyonunun hem erkeklerde hem de kadınlarda neden olabileceği sağlık sorunlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

Serviks (Rahim ağzı) Kanseri: HPV en sık serviks, yani rahim ağzı kanserine neden olur. Bu, kadınlarda HPV enfeksiyonunun en ciddi sonucudur. Serviks kanseri olan kadınların neredeyse tamamında HPV varlığı saptanmıştır.

Vulva ve Vajina Kanserleri: HPV, kadınlarda vulva (dış genital organlar) ve vajina kanserlerine de neden olabilir. Vajina ve vulva kanserlerinin yaklaşık %70’inde HPV enfeksiyonu mevcuttur.

Penis Kanseri: Erkeklerde HPV, penis kanserine yol açabilir. Penis kanserleri kadın kanserlerine göre oldukça nadir olarak görülmektedir.

Anüs Kanseri: Hem erkeklerde hem de kadınlarda HPV, anüs kanserine de neden olabilir. Özellikle heteroseksüel veya homoseksüel penil-anal ilişkiler HPV’nin anüse bulaşmasına ve anüs kanserlerine yol açabilmektedir.

Orofarengeal Kanserler: HPV, ağız ve boğaz bölgesinde (orofarenks) kanserlere yol açabilir. “Gırtlak ve boğaz kanserleri” olarak da bilinir. Bu tür kanserler hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilir ve son yıllarda artış göstermektedir.

Genital Siğiller: HPV'nin en yaygın ve hemen fark edilebilen sonuçlarından birisi de genital siğillerdir. Genital siğiller, cinsel organlarda ve çevresinde, bazen de anal bölgede görülür. O yüzden “anogenital siğil” olarak da anılırlar.

Tip 6 ve Tip 11 düşük riskli HPV tipleri grubunda yer almasına rağmen, genital siğillerin %90’ının etkenidir. Genital siğiller kanserleşmez, kansere dönüşmez; ancak bazı kişilerde hızla yayılarak veya partnere bulaşarak ciddi anlamda kozmetik problemlere, psikolojik şikayetlere ve evlilik / ilişki sorunlarına yol açabilmektedir.

HPV Aşıları Ne İşe Yarar?

HPV aşıları, özellikle yüksek riskli HPV türlerine karşı koruma sağlayarak HPV’ye bağlı gelişebilecek hastalıkların çoğunun önlenmesine yardımcı olur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bu aşıları, kanseri önleme programlarının temel bir parçası olarak tavsiye etmektedir. FDA tarafından da onaylanmıştır.

HPV Aşısı Tedavi Eder mi?

HPV aşısı HPV ile ilişkili hastalıkların önlenmesi için tasarlanmıştır. HPV’nin vücuttan atılmasını sağlamaz ya da HPV ile ilişkili hastalıkların tedavisinde kullanılmaz. Aşıda bulunan HPV tiplerinden herhangi biriyle ilişkili kronik enfeksiyonu veya hastalığı hâlihazırda var olan kişilerde herhangi bir etki göstermez. Bununla birlikte, aşıda yer alan HPV tiplerinden biri veya daha fazlasıyla enfekte olmuş kişilerde aşıda bulunan diğer HPV tipleriyle ilişkili hastalıklara karşı koruma sağlayabilir.

HPV Aşıları Nelerdir?

HPV, dünyada yaygın olarak görülen bir virüstür ve çeşitli türleri bulunmaktadır. Bu virüslerin çoğu zararsızdır ve vücut tarafından kolayca yok edilirler. Ancak bazı HPV türleri, genital siğiller gibi sağlık sorunlarına veya rahim ağzı kanseri gibi genital kanserler gibi ciddi durumlara yol açabilirler.

HPV aşıları, bu virüsün tehlikeli türlerine karşı koruma sağlamak için geliştirilmiştir. Mevcut HPV aşıları arasında en yaygın olarak kullanılanlar şunlardır:

• Bivalent HPV Aşısı (Cervarix): Cervarix, HPV tip 16 ve 18'e karşı koruma sağlar. Bu iki HPV tipi, dünya çapında serviks kanserlerinin büyük bir kısmından sorumludur. Cervarix “ikili aşı” olarak da bilinmektedir.
• Quadrivalent HPV Aşısı (Gardasil 4): HPV tip 16 ve 18'e ek olarak, genital siğillere neden olan HPV tip 6 ve 11'e karşı da koruma sağlar. Gardasil 4, “dörtlü aşı” olarak da bilinir ve dört HPV tipine karşı koruma sağlar.
• Nonavalent HPV Aşısı (Gardasil 9): Gardasil 9 aşısı, yukarıdakilerin tümünü kapsar ve ek olarak HPV tipleri 31, 33, 45, 52 ve 58'e karşı koruma sağlar. Bu tipler de tip 16 ve 18 gibi yüksek riskli HPV tipleri arasındadırlar. Bu genişletilmiş koruma spektrumu, rahim ağzı kanseri riskini çok daha azaltmaya yardımcı olur. Gardasil 9, “dokuzlu aşı” olarak bilinir ve çıkan en son HPV aşısıdır.

Gardasil 9 Aşısı İçindeki Etkin Maddeler Nelerdir?

Her HPV tipine ait yüksek düzeyde saflaştırılmış enfeksiyöz olmayan proteinler, 1 doz (0,5 mL) içinde ve her HPV tipi için belirtilen miktarlarda L1 protein içerir.

Nonavalent (9-valan) HPV aşısı; HPV tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58’e karşı koruyucudur.

Etkin maddeler içinde; İnsan papillomavirüs tiplerinin her birine ait yüksek düzeyde saflaştırılmış, enfeksiyöz olmayan proteinler yer almaktadır.

Gardasil 9’un bir dozunda (0,5 ml) miktarları ile birlikte şu maddeler vardır:

• HPV' Tip 6 L1 Proteini 23, 30 mikrogram
• HPV' Tip 11 L1 Proteini 23, 40 mikrogram
• HPV Tip 16 L1 Proteini 23, 60 mikrogram
• HPV' Tip 18 L1 Proteini 23, 40 mikrogram
• HPV' Tip 31 L1 Proteini 23, 20 mikrogram
• HPV Tip 33 L1 Proteini 23, 20 mikrogram
• HPV Tip 45 L1 Proteini 23, 20 mikrogram
• HPV' Tip 52 L1 Proteini 23, 20 mikrogram
• HPV Tip 58 L1 Proteini 23, 20 mikrogram

Virüs benzeri partikül formundaki L1 proteini rekombinant DNA teknolojisi ile özel bir hücre kültüründe üretilmiştir. Yardımcı maddeler olarak amorf alüminyum hidroksifosfat sülfat adjuvanı, sodyum klorür, L-Histidin, polisorbat 80, sodyum borat ve enjeksiyonluk su içerir Amorf alüminyum hidroksifosfat sülfat adjuvanı aşının immün yanıtın artması için eklenmiştir.

Gardasil 9 Aşı Kutusunun İçinde Neler Var?

Kas içine (IM) enjeksiyon için kullanıma hazır enjektör içinde 0,5 mL süspansion içerir. Her paket tek kullanımlık bir adet kullanıma hazır enjektör ve hastanın ağırlık ve cüssesine göre kullanılmak üzere iki değişik boyutta iğne mevcuttur.

HPV Aşısı Nasıl Yapılır?

Kas içine (IM) enjeksiyon ile uygulanır. Paket içerisindeki, kullanıma hazır enjektör ve iki farklı boyutta iğne bulunur. Genellikle kolun üst kısmından, bazen de uyluktan, kas içine enjeksiyon şeklinde uygulanır.

HPV Aşısı Nasıl Saklanmalı?

Soğuk zincirde koruma şarttır.

• 2°C- 8°C arası sıcaklıklarda (buzdolabında) saklanmalıdır.
• Kullanıma hazır enjektörü ışıktan korumak için kutusunda saklanmalıdır.
• Aşı kesinlikle dondurulmamalıdır.
• Aşı buzdolabından çıkarıldıktan sonra mümkün olan en kısa sürede uygulanmalıdır.

HPV Aşısı Kaç Doz Uygulanır?

HPV aşısının dozları yaş grubuna göre belirlenir. 9 yaşından önce yapılması önerilmez.

İlk enjeksiyon sırasında 9-14 yaşındaysanız (14 yaş dahil):

2 dozluk takvim doğrultusunda uygulanabilir:

• İlk enjeksiyon: Belirlenen bir tarihte
• İkinci enjeksiyon: İlk enjeksiyondan 6 ay sonra uygulanır.

Eğer ikinci doz, ilk dozdan sonraki 5 aydan önce uygulanırsa, üçüncü doz da mutlaka uygulanmalıdır.

İlk enjeksiyon sırasında 15 yaş ve üzerinde olanlarda:

Aşılama 3 dozluk takvim doğrultusunda uygulanmalıdır.

• İlk enjeksiyon: Belirlenen bir tarihte
• İkinci enjeksiyon: İlk enjeksiyondan 2 ay sonra (ilk dozdan sonra bir aydan önce olmayacak şekilde)
• Üçüncü enjeksiyon: ilk enjeksiyondan 6 ay sonra (ikinci dozdan sonra 3 aydan önce olmayacak şekilde)

Üç dozun tamamı 12 ay içerisinde yapılmış olmalıdır.

Eğer HPV Aşısını Zamanında Yaptırmayı Unutursanız Ne Olacak?

Eğer enjeksiyon zamanınızı geçirdiyseniz, unutulan dozun ne zaman yapılacağına doktorunuz karar verecektir.

İlk doz olarak hangi HPV aşısı tipi uygulanmışsa, 3 dozlu aşılama serisinin tamamlanması için başka bir HPV aşısı tipi değil, yine ilk uygulanan HPV aşısı tipi yapılmalıdır.

Unutulan veya zamanında yapılmayan dozları dengelemek için asla çift doz yapılmamalıdır!

HPV Aşısı Kaç Yaşında Uygulanır?

HPV aşısı, genç yaşlarda uygulandığında en etkili olup, cinsel yolla bulaşan genital siğilleri, HPV’ye bağlı enfeksiyonları ve kanser türlerini önlemeye yardımcı olur.

HPV aşısının en yüksek etkinliği, cinsel aktivitenin başlamasından önceki dönemlerdir. Bu sebeple, HPV aşısı özellikle 9 ile 14 yaş arası kız ve erkek çocuklara önerilmektedir. Bu yaş grubunda iki doz aşı yeterli olmaktadır.

HPV aşısı 27 ile 45 yaş arasındaki yetişkinlerde de önerilmektedir, ancak bu yaş grubunda koruyuculuk daha azdır ve aşının üç doz yapılması gereklidir. Özellikle aşırı cinsel aktif kadınların bu yaş aralığında da yaptırması uygun olacaktır.

Değişik Yaş Gruplarında HPV Aşısının Kullanımı

Çocuklarda kullanım: Aşının 9 yaşından küçük çocuklardaki güvenliliği ve etkinliği incelenmemiştir. Önerilmez.

Yaşlılarda kullanım: Aşının 65 yaş ve üzerindeki erişkinlerde güvenliliği ve etkililiği incelenmemiştir. Önerilmez.

HPV Aşısı Erkeklere Uygulanabilir mi?

HPV sadece kadınlarda değil, erkeklerde de cinsel yolla bulaşabilir ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. HPV enfeksiyonları erkeklerde genital siğillerin yanı sıra; penis, anal ve orofaringeal (ağız ve boğaz) kanserlere de neden olabilmektedir. Aşı, erkeklerde de görülen bu tür kanserlerin ve genital siğillerin önlenmesinde etkili bir yol olarak kabul edilmektedir.

Aşının erkeklere uygulanması için en ideal zamanı 11-12 yaş aralığıdır. Ancak, daha büyük yaş grupları için de etkilidir.

HPV Pozitifliği olan Biri Aşı Yaptırabilir mi, Yaptırmalı mı?

HPV’si pozitif olanlar, daha önceden siğil tedavisi görmüş olanlar veya halen siğili olanlar da HPV aşıları yapılabilirler. Bunda bir sakınca yoktur. Aşının yapılmasındaki amaç mevcut HPV enfeksiyonunu tedavi etmek değil, farklı türlerine karşı koruma sağlamaktır. Çünkü birkaç HPV tipinin bir arada bulunması kanser oluşma riskinin de arttırmaktadır.

HPV Aşısı Zararlı mı?

HPV aşısı, dünya genelinde yaygın olarak kullanılan ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından güvenli ve etkili kabul edilen bir aşıdır. Kapsamlı klinik deneyler ve araştırmalar sonucunda onaylanmıştır. Dünya çapında milyonlarca kişiye uygulanmış ve geniş çaplı güvenlik izleme çalışmalarıyla takip edilmiştir. DSÖ ve diğer sağlık otoriteleri, HPV aşısının güvenliğini ve etkinliğini düzenli olarak gözden geçirmektedir.

Doğum Kontrol İlaçları ile Birlikte Aşının Kullanımı

Doğum kontrol ilacı kullanan kadınların HPV aşısı olmasında bir sakınca yoktur. Ayrıca aşı yapıldığı dönemde doğum kontrol hapı kullanıyor olmak aşının etkinliğini değiştirmez. Korunma amaçlı spiral, hormonlu spiral, deri altı implantı kullananlar da HPV aşısını yaptırabilirler.

Gebelik Döneminde HPV Aşısı Yapılabilir mi?

Gebelik döneminde uygulanan HPV aşısına ait veriler aşının, fetüse (anne karnında bebeğe) veya yeni doğana herhangi bir zarar vermediği yönündedir. Ayrıca yapılan hayvan çalışmalarında da bir üreme toksisitesi saptanmamıştır. Ancak tüm bu veriler, gebelik döneminde HPV aşısının kullanımını tavsiye etmek için yeterli değildir. Bu nedenle gebelikte HPV aşısının yapılması önerilmez. Aşılama gebelik bitimine kadar ertelenmelidir.

İki dozu yaptırıp, 3. dozu yaptırmadan hamile kalan kadınlarda, son aşılama dozu çocuk doğduktan hemen sonra olabilir. Amaç bir yıl (12 ay) içinde üç dozun tamamının yapılmasıdır.

Gebelik döneminde olduğunun farkında olmadan, gebeyken HPV aşısı yaptıran kadınlarda HPV aşısının yapılmış olması gebeliği sonlandırma nedeni değildir. Ancak bu hastaların mutlaka jinekoloji doktoruna başvurmaları ve gebeliklerini takip ettirmeleri de önerilmektedir.

Emzirme Döneminde HPV Aşısı Yapılabilir mi?

Evet. Emzirme döneminde aşının yapılmasında bir sakınca yoktur. Aşılama döneminde emzirilen bebeklerde aşı ile ilişkili hiçbir ciddi istenmeyen olay bildirilmemiştir.

HPV Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?

Tüm tıbbi müdahaleler gibi, HPV aşısının da bazı yan etkileri olabilir. Bu yan etkileri şu şekilde kategorize edebiliriz.

Çok yaygın görülen yan etkiler:

Çok yaygın görülen yan etkiler 10 hastanın en az birinde görülebilen yan etkilerdir. Bunlar:

Enjeksiyon yapılan bölgede görülen ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi yan etkiler veya baş ağrısı olabilir.

Yaygın görülen yan etkiler:

Yaygın görülen etkiler 10 hastanın birinden az, fakat 100 hastanın birinden fazla görülebilir. Bunlar:

Enjeksiyon yapılan bölgede görülen morluk, kaşıntı gibi etkiler ayrıca; ateş, yorgunluk, baş dönmesi ve bulantıdır.

Yaygın olmayan yan etkiler:

Yaygın olmayan etkiler 100 hastanın birinden az, fakat 1000 hastanın birinden fazla görülebilir. Bunlar:

Salgı bezlerinde şişme (boyun, koltuk altı veya kasık),kurdeşen (ürtiker),bazen titreme veya kasılmanın eşlik ettiği bayılma, kusma, eklem ağrısı, kas ağrısı, alışılagelmiş olmayan yorgunluk veya halsizlik, genel olarak kendini iyi hissetmeme gibi yan etkilerdir.

Seyrek görülen yan etkiler:

Seyrek görülen: 1000 hastanın birinden az, fakat 10.000 hastanın birinden fazla görülebilir. Bunlar:

Alerjik reaksiyonlardır.

Bilinmeyen yan etkiler:

Bilinmeyen yan etkiler, eldeki verilerle tahmin edilemeyenlerdir. Bunlar:

Ciddi alerjik reaksiyonlardır (Anafilaktik reaksiyon).

Çoğunlukla adölesanlarda, enjeksiyon sonrasında düşmenin eşlik ettiği bayılmalar izlenebilmektedir. Bayılma vakaları yaygın olmamakla birlikte, hastalar HPV aşılamasından sonra 15 dakika boyunca gözlem altında tutulmaktadır.

Aşılama sonrası herhangi bir yan etki ile karşılaştığınızda mutlaka hekiminize başvurunuz.

HPV Aşısı Diğer Aşılarla Birlikte Yapılabilir mi?

HPV aşısı diğer aşılarla birlikte eş zamanlı olarak, aynı hekim ziyaretinde ayrı bir enjeksiyon bölgesine (vücudun başka bir bölgesine, örneğin diğer kola veya bacağa) uygulanabilir. Diğer aşılarla eş zamanlı uygulandığında aşının etkinliği azalmaz veya herhangi bir zararı olmaz.

HPV Aşısı ile İlgili Önemli Uyarılar, Alınacak Önlemler

• Aşılama rutin rahim ağzı kanseri taramasının yerini tutmaz. Düzenli aralıklarla PAP smear ve HPV taramalarına aşı yaptırdıktan sonra da devam etmelisiniz.
• Tüm aşılarda olduğu gibi, HPV aşısı da kişilerin hepsinde tam koruma sağlamayabilir.
• Aşılar HPV’nin her tipine karşı koruma sağlamaz. Bu nedenle cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı önlemlere devam etmelisiniz.
• Aşılar, zaten enfekte olan bireylerde mevcut enfeksiyonların tedavisinde etkili değildir.

HPV Aşısı Yaptıranlar Yine de Smear Test Yaptırmalı mı?

Evet. HPV aşısı yaptırmış olsanız da yine jinekolojik muayenelerinizi ve smear testinizi ihmal etmemelisiniz. Çünkü nadiren de olsa farklı kanser türleri izlenebilmektedir. HPV aşıları özellikle rahim ağzı kanserlerine karşı koruyucudur, farklı genital kanserlerden koruyuculuğu düşüktür. Örneğin; rahim ve yumurtalık kanserlerine karşı korumaz.

HPV Aşısı Ücretsiz mi?

Dünya Genelinde Durum

Dünya çapında birçok gelişmiş ülkede, HPV aşısı, ulusal aşılama programlarına dahil edilmiştir ve genellikle ücretsiz olarak yapılmaktadır. ABD, Avustralya, İngiltere gibi ülkelerde aşı, genç yaş gruplarına yönelik yaygın bir şekilde uygulanmakta ve yüksek oranda kabul görmektedir. Bu aşılama programları, HPV ile ilişkili kanser türlerinin önlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Türkiye'deki Durum

HPV aşısı, Türkiye'de 2024 itibarıyla hala ücretli olarak yapılmaya devam edilmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı açıklamalara göre, Türkiye'de HPV aşısının ulusal aşılama programına dahil edilmesi için çalışmalara devam edilmektedir. Ancak şu tarih itibarıyla aşı Türkiye’de ücretli olarak yapılabilmektedir.

HPV Aşısının Fiyatı Ne Kadardır?

HPV aşısı, Türkiye'de henüz rutin aşılama programı içerisinde yer almamaktadır ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmamaktadır. HPV aşısının fiyatı ise dövize endeksli bir şekilde değişmektedir. Bu aşıya erişim sağlamak isteyen hastalarımız HPV aşılarını İstanbul ve Ankara kliniklerimizde yaptırabilirler.

HPV aşısı hakkında daha fazla bilgi almak, güncel fiyatları öğrenmek veya yaptırmak için randevu oluşturmak için +90530 763 34 00 numaralı telefonumuzdan (Whatsapp) bize ulaşabilirsiniz.