Botulinum Toksini Tedavileri

Estetik müdahalelerde tüm dünyada en sık uygulanan yöntem botulinum toksin enjeksiyonudur.

Bizim ülkemizde için net istatistiki sayılar bulunmamakla birlikte, 2018 istatistiki verilerine göre, ABD’de 7.000.000’dan fazla kişinin botulinum toksin enjeksiyonu yaptırdığı tahmin edilmektedir.

Botulinum toksin enjeksiyonu kimlere yapılır?

Botulinum toksin enjeksiyonları genellikle kozmetik amaçla kırışıklık tedavisi ile ilişkilendirilmekle birlikte, tıpta çok fazla uygulama alanına sahiptir.

Tıbbın hangi alanlarında botulinum toksini tedavisi uygulanmaktadır?

Botulinum toksini tıbbın pek çok alanında uygulanmaktadır. Bu alanların bazıları:

• Spasite (Kas katılıkları),
• Blefarospazm (Göz kapaklarının istemsiz kasılması),
• Servikal distoni (Boyun kaslarının sertliği),
• Migren ve ileri düzey baş ağrıları,
• Diş gıcırdatma tedavileri (Bruksizm),
• Aşırı aktif mesane,
• Koltuk altlarında aşırı terleme problemi (Hiperhidroz).

Cinsel problemler için botulinum toksini kimlere yapılır? “Vajinal Botulinum Toksini”

Cinsel problemler için uygulanan botulinum toksini enjeksiyonu “Vajinal Botulinum Toksini” olarak da bilinmektedir. Ancak uygulama alanı vajina haricinde farklı genital bölgeler de olabilir.

Özellikle son yıllarda bazı cinsel problemlerin tedavisi amacıyla botulinum toksin enjeksiyonları sıkça uygulanmaya başlamıştır. Vajinismus sorunu başta olmak üzere bazı uygulama alanları şunlardır;

• Vajinismus tedavisi,
• Hipertonik vajina,
• Vulvodini,
• Vulvar vestibulitis,
• PSAS (=PGAD, Sürekli Genital Uyarılma Sendromu).

Botulinum toksini nedir?

Botulinum toksini anaerobik, gram pozitif, çubuk şeklinde “Clostridium botulinum” isimli bir bakteri tarafından üretilen ve sinir felci yapan (nörotoksin) bir zehirdir. Vahşi doğada Clostridium botulinum enfeksiyonu, nadir görülen, ancak “botulizm” adı verilen felce yol açabilmektedir.

Botulizm yüz, ağız ve boğaz kaslarının, daha sonrasında da tüm vücut kaslarının felç olması ile karakterize bir durumdur. En son solunum kasları felcinden sonra ölüm gerçekleşmektedir.

Clostridium botulinum bakterisi tarafından üretilen toksin (toksinin ağır ve hafif zincirleri).

Clostridium botulinum bakterisi tarafından üretilen bu güçlü toksinler, tıpta pek çok hasta için şifa kaynağı haline gelmiştir. Bu bakteri tarafından üretilen sekiz ayrı toksin (A, B, C1, C2, D, E, F ve G) olsa da klinikte yalnızca A ve B tipleri kullanılmaktadır.

Bu toksinlerin moleküler yapılarında birbirine zayıf bağ ile bağlı ağır ve hafif zincirleri bulunmaktadır. Üretim teknolojisi ile kristal hale getirilen A veya B tipi toksinler oldukça düşük düzeylerde şişelenerek piyasaya ilaç olarak sunulmaktadır.

Nasıl etki eder?

Botulinum toksini serum fizyolojik (tuzlu su) ile karıştırıldıktan sonra, ince iğnelerle kas içine enjeksiyon şeklinde uygulanmaktadır. Bu toksin enjeksiyon sonrası sinir uçlarında “asetilkolin” adı verilen nörotransmitterin (ileticinin) salınımını önler. Kas kasılmasında etkili olan asetilkolinin salınımının azalması ile kasılmayan kas gevşer. Örneğin; yüzdeki kırışıklıklar, aşırı kas kasılmaları sebebi ile ortaya çıkmaktadır. Kas kasılmalarının geçici olarak felç edilmesi kırışıklıkları ortadan kaldırmaktadır.

Botulinum toksini ağrı kesici özelliği var mıdır?

Botulinum toksini asetilkolin salınımını azalması haricinde P maddesi (P substance) ve glutamin dahil olmak üzere, ağrıya neden olan inflamatuar (yangısal) mediyatörlerin salgılanmasını da engellemektedir. Bu özelliği ile botulinum toksini ağrı kesici olarak migren tedavisi için kullanılabilmektedir.

Enjeksiyon sonrası ne tür şikayetler görülebilmektedir?

Botulinum toksini enjeksiyonu sonrasında uygulama bölgesinde şişme, morarma, baş ağrısı ve kas zayıflığı gibi şikayetler görülebilmektedir. Morarmayı en aza indirmek için tedaviden iki hafta önce pıhtılaşma önleyici ilaçların (omega 3, aspirin, yeşil çay gibi) kullanımı kesilmelidir.

Enjeksiyon ağrıları tedavi öncesi uygulanan uyuşturucu kremler, buz kompresyonu ve ince uçlu iğnelerin kullanımı ile azaltılabilmektedir. Tedavilere öncelikle düşük dozlardan başlanılmalı, daha sonrasında eğer ki gerekiyorsa daha yüksek dozlara çıkılmalıdır. Hastaların pek çoğu tarafından tüm bu durumlar oldukça kolay tolere edilebilmektedir.

Botulinum toksininin etkisi ne kadar sürer?

Botulinum toksini sonrası etkinlik, enjeksiyondan yaklaşık 3 gün sonra başlar ve kaslarda oluşan gevşeklik ortalama 4 ay kadar sürmektedir. Bir başka deyişle, tedaviden yaklaşık 4 ay sonra sinir uçlarında asetilkolin sentezi yeniden başlamaktadır.

Botox©, Dysport© ve Nabota©

Botulinum toksini tip A; Botox© , Dysport© ve Nabota© dahil olmak üzere çeşitli marka isimleri ile piyasada satılmaktadır. Botox© ve Nabota© bir ampulü içinde 100IU bulunurken, Dysport© içinde 500IU botulinum toksini bulunmaktadır. 

1 internasyonel ünite (IU) Botox©, yaklaşık olarak 3-5 internasyonel ünite Dysport’a eşdeğer gelmektedir.

Botulinum Toksini’u kim buldu? Tarihsel Süreç 

Clostridium botulinum toksini ilk kez Belçika'da bir botulizm salgını sonrasında, Emile Pierre van Ermengem isimli Belçikalı bir bilim adamı tarafından keşfedilmiştir. San Francisco California Üniversitesi'ndeki bilim adamları 1920’lerde botulinum toksinini izole etmeye çalışırken, botulinum toksininin Dr. Edward Schantz tarafından kristal formuna getirilmesi yirmi yıla aşkın bir zamanı almıştır.

Botulinum toksini 1970'lerde ilk defa şaşılık tedavisi için kullanılmaya başlamıştır. Bu tedaviyi maymunlar üzerinde test eden araştırmacıların yüzdeki kırışıklıkları azalttığını fark etmeleri üzerine botulinum toksini glabella bölgesinde kırışıklık tedavisi için kullanılmaya başlamıştır. (Glabella her iki kaş arasında ve burnun üst kısmıdır).

Şaşılık tedavisinde botulinum toksininin etkili olduğunun ispatlanması üzerine bu ilaç Allergan firması tarafından lisanslanmış ve bu ürüne “Botulinum Toksini” ismi verilmiştir. Bundan sonra da Botulinum Toksini farklı tedaviler için FDA (Amerikan İlaç ve Gıda Teşkilatı) onayını almıştır.

FDA onayları ne zaman alındı?

Tıpta bir ilacın güvenirliliği konusunda en önemli onaylardan birisi FDA tarafından verilen onaylardır. Botulinum toksini de farklı tedavi alanları için farklı tarihlerde onay almıştır:

• 1989- Şaşılık ve blefarospazm
• 2000- Servikal distoni
• 2002- Yüzde glabella bölgesi kırışıklıkları
• 2004- Koltuk altı terlemeleri
• 2010- Migren
• 2010- Üst dudak katılığı
• 2011- İdrar kaçırma sorunu
• 2013- Kazayağı çizgileri

Yüz kırışıklıkları tedavisinde botulinum toksini kullanılır mı?

Yüz kırışıklıkları için yalnızca glabella (iki kaş arası) ve kaz ayakları için FDA onayı vardır. Yüzdeki diğer kırışıklıkların tedavisi için FDA tarafından onay bulunmamaktadır. Doktorlar bu konuda kendi klinik tecrübeleri ile hareket etmektedirler. Ancak genel olarak botoks ve dysport tedavileri oldukça güvenlidir.

Vajinal botoks nasıl uygulanır?

Cinsel problemler arasında vajinismus ve hipertonik vajina tedavisi için "vajinal botoks" uygulaması yapılmaktadır. Ampul içinde kuru toz halde bulunan botulinum toksini izotonik su ile sulandırıldıktan sonra, oldukça ince iğnelerle vajina girişine enjekte edilmektedir. İşlem genellikle lokal anestezi ile yapılır, ortalama 5 dakika sürer ve oldukça ağrısız bir işlemdir. Vajinal botoks uygulamasından 3 gün sonra vajinal kaslarda belirgin düzeyde gevşeme izlenmektedir. 

Botulinum Toksini tedavi fiyatları nasıldır?

Yapılacak uygulama alanına, gerekçesine, kullanılan ampül ve IU miktarına göre botulinum toksini tedavisi fiyatları değişmektedir. Ayrıca, uygulamayı yapan merkeze göre de fiyat politikaları farklılıklar arz edebilmektedir. Ücretlendirmeler konusunda doktorunuz ile görüşmenizde fayda olacaktır.